Δείτε το χάρτη.
2 ώρες πεζοπορία, 4,5 χλμ.
Πρόκειται για διαδρομή ιδανική για πεζοπορία σ’ ένα από τα πιο εντυπωσιακά τοπία της Μήλου μήκους περίπου 4,5 χλμ. Αφετηρία της ο παραθαλάσσιος οικισμός του Αγίου Κωνσταντίνου (μπορείτε να πάτε και με λεωφορείο) και τερματισμός της το Σαρακήνικο (όπου επίσης υπάρχει στάση λεωφορείου). Το μονοπάτι δεν είναι σε όλο το μήκος του ευδιάκριτο, αλλά δεν θα έχετε κανένα πρόβλημα διότι η πορεία σας είναι παράλληλα με την ακτή, σε βατά επίπεδα βράχια. Η σηματοδότηση Miloterranean είναι διακριτική, και μόνο σε κρίσιμα σημεία, για να μην διαταράξει αυτό το τοπίο μοναδικής ομορφιάς.
Ο οικισμός του Αγίου Κωνσταντίνου, με καμιά δεκαριά σπιτάκια και τα αντίστοιχα «σύρματα» στα βράχια της ακτής (κλειστοί χώροι όπου ανασύρουν οι ψαράδες τις βάρκες τους για να προφυλαχθούν από το κύμα), βρίσκεται σε ένα μικρό φιόρδ και προσφέρει στοιχειώδη προστασία από τον καιρό. Στη νότια άκρη του οικισμού, ένας σταυρός προεξέχει από το βράχο και από κάτω, σκαμμένο μέσα στο μαλακό πέτρωμα, βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου (P1). Το ναΰδριο ανήκει στα γνωστά «υπόσκαφα» του νησιού, χαρακτηριστικές σπηλαιώδεις κατασκευές που έχουν λαξευτεί στο μαλακό πέτρωμα (κισσηρώδης τόφφος). Η ακριβής ηλικία του δεν είναι γνωστή αλλά η παράδοση διασώζει μόνο ότι ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Κωνσταντίνο. Η παλαιότερη ιστορική αναφορά στον Άγιο Κωνσταντίνο είναι του 1843, ενώ σε άλλη πηγή αναφέρεται η δυσκολία εντοπισμού του, λόγω της λαξευτής κατασκευής του. Bρίσκεται κοντά στη θάλασσα και προσεγγίζεται από στενό άνοιγμα με δύο σκαλοπάτια. Στο εσωτερικό του, έχει αφεθεί στο φυσικό πέτρωμα «πεζούλι» που χρησίμευε ως κάθισμα. Με την ίδια τεχνική έχει λαξευτεί και το πολύ μικρό ιερό και η Αγία Τράπεζα, αλλά και δύο κόγχες, εκατέρωθεν της εισόδου του ιερού. Στη μέση του ναϋδρίου υπάρχει μικρή φυσική πηγή, απ΄όπου αναβλύζει «γευστικότατον ύδωρ» που πολλοί το θεωρούν αγίασμα. Το 1891 ένας ιδιώτης κατασκεύασε 60 μ. περίπου δυτικότερα, σε περίβλεπτο σημείο, μικρό ξωκλήσι και «κελί», αφιερωμένα επίσης στον Άγιο Κωνσταντίνο. Κοντά βρίσκεται και το ξωκλήσι του Αγίου Σώζοντος του 1930.
Το γεωλογικό ενδιαφέρον της διαδρομής ξεκινάει ήδη από τον Άγιο Κωνσταντίνο. Ακριβώς πριν τις εκκλησίες, ο καστανόχρωμος ορίζοντας είναι παλαιοέδαφος που υπερκαλύπτει τα στρώματα κίσσηρης. Στην ανατολική πλευρά του κολπίσκου είναι εμφανής η ακολουθία κισσηρωδών τόφφων με στρωμάτωση όπου επικάθεται «λαχάρ», απόθεση δηλαδή ασύνδετων ετερογενών υλικών όπως λατύπες (λιθάρια) ηφαιστειακών και μεταμορφωμένων πετρωμάτων.
Ακολουθώντας το χωματόδρομο που κατηφορίζει στην παραλία στα 200 μ. δυτικά του οικισμού, ξεκινάτε την πεζοπορική σας διαδρομή.
Στην αμμουδερή παραλία του Αγίου Κωνσταντίνου σχηματίζονται αμμοθίνες με τα χαρακτηριστικά φυτά τους, όπως ο ώτανθος (Otanthus maritimus), ο φλώμος (Euphorbia paralias), και το αγρωστώδες έλυμος (Elymus farctus). Βέβαια, οι κάτοικοι έχουν φυτέψει στις αμμοθίνες και τις γνωστές μας αρμύρες (Tamarix sp) για σκίαση.
Διασχίζετε την παραλία και στη δυτική άκρη της θα δείτε χαρακτηριστικούς ακτόλιθους, σκληρά πετρώματα που σχηματίζονται από τη συγκόλληση θραυσμάτων σκληρών πετρωμάτων, με φυσική ορυκτή «κόλλα», που συναντάται σε περιοχές ανάμειξης γλυκού και αλμυρού νερού.
Στη βραχώδη ακτή, η βλάστηση γίνεται φρυγανώδης και κυριαρχούν φυτά όπως η ρείκα (Erica manipuliflora) το αλογοθύμαρο ή αγριοφρυγανιά (Anthyllis hermanniae), το στομαχοβότανο ή της αγάπης το βοτάνι (Teucrium polium) και η αλισίβα (Limonium sp.). Είναι τόση η επίδραση του θαλασσινού ανέμου σε όλα τα φυτά της βραχώδους ακτής, που η βλάστηση ξεκινάει από εκεί που σκάει το χειμέριο κύμα και πάνω.
Περίπου 200 μ. μετά την παραλία του Αγίου Κωνσταντίνου, το δεύτερο μικρό ακρωτήριο που συναντάτε είναι ρηγματωμένο και αποκομμένο από τον κορμό της Μήλου. Το μικρό αυτό νησάκι οι ντόπιοι το αποκαλούν Κοφτό (P2) και φιλοξενεί μικρή αποικία ασημόγλαρων (Larus cachinnans). Τα βράχια της ακτής είναι αποκλειστικά αποθέσεις ρευμάτων κίσσηρης. Περπατάτε πάνω σε κομμάτια άστρωτης ανοικτόχρωμης κίσσηρης μεγέθους από λίγα εκατοστά ως και πάνω από 1 μέτρο, συνδεδεμένα με υαλώδη κισσηρούχο ψιλόκκοκη μάζα. Τα μαλακά λευκά βράχια είναι ρηγματωμένα με δύο «συστήματα» ρηγμάτων ΒΒΑ-ΝΝΔ κατεύθυνσης που κόβονται από άλλα ΒΔ-ΝΑ κατεύθυνσης. Η νησίδα Κοφτό έχει αποκοπεί από την ακτή λόγω του συνδυασμού αυτών των ρηγμάτων. Τα στρώματα κίσσηρης κυριαρχούν ως τον Μύτακα.
Συνεχίζοντας προς τα δυτικά, φτάνετε στην αμμουδερή παραλία του οικισμού Μύτακας. Εδώ, εκτός από τα άλλα χαρακτηριστικά φυτά που συναντήσατε μέχρι εδώ, κυριαρχούν διάσπαρτοι κρίνοι της θάλασσας (Pancratium maritimum). Αφήνοντας αυτήν την παραλία, περπατάτε πάνω σε τόφφους με την ίδια φρυγανώδη βλάστηση, μόνο που τώρα αρχίζουν και διακρίνονται διάσπαρτα, νεαρά συνήθως, άτομα κέδρου (Juniperus macrocarpa). Όλες οι μικρές παραλίες που θα συναντήσετε μέχρι και το Σαρακήνικο είναι φυτεμένες με αλμύρες. Τα βράχια όπου περπατάτε είναι σχηματισμοί παράκτιων αποθέσεων με, συνήθως ασύνδετες μεταξύ τους, κροκάλες και άμμο. Σε όλο αυτό το τμήμα της ακτής, και ως τον οικισμό Μαντράκια (δυτικότερα, εκτός διαδρομής), κυριαρχούν λευκοί διατομίτες (ζωικής προέλευσης ορυκτό) και κισσηρώδεις τόφφοι, μεγάλης έκτασης και πάχους, εναλλασσόμενοι με γκριζόλευκους τόφφους και υποκίτρινους ασβεστολιθικούς πάγκους.
Από την παραλία του Μύτακα ως την παραλία του Σαρακήνικου, θα δείτε εμφανίσεις τόφφων και τοφφιτών, που εναλλάσσονται συχνά με ορίζοντες λεπτόκοκκων πετρωμάτων ζαχαρώδους υφής (μπορείτε να παρατηρήσετε μακραπολιθώματα, κυρίως δίθυρα και εχινοειδή), καθώς και με ορίζοντες πλούσιους σε κίσσηρη, σε λεπτές ή παχιές αποθέσεις. Στους πρώτους (λεπτόκοκκους) ορίζοντες είναι συχνά τα βιοδηλωτικά ίχνη (burrows) που αποτελούν σωλήνες εκσκαφής, κατοίκησης και διατροφής βενθονικών οργανισμών που έχουν πληρωθεί με λεπτόκοκκο υλικό και τώρα εμφανίζονται ως ακανόνιστοι κύλινδροι αρκετών εκ. (ως και 10-20 εκ. σε μήκος, και 2-3 εκ. σε διάμετρο) που ξεπροβάλλουν σε επιφάνειες σύγχρονης διάβρωσης. Σε δύο τουλάχιστον εμφανίσεις (η μια στο Σαρακήνικο), το λεπτόκοκκο υλικό εμφανίζει μια χαώδη ταξινόμηση που δίνει την εντύπωση συστροφής (γεωλογικός όρος για τον «απολιθωμένο σεισμό»). Είναι ένδειξη ότι το συγκεκριμένο στρώμα έχει διαταραχθεί από σεισμό πριν στερεοποιηθεί. Από πάνω υπάρχουν πορώδεις σχηματισμοί σε διάφορα χρώματα, κοκκινωπά, κιτρινωπά ή καστανά, με επεξεργασμένα ηφαιστειακά και μη υλικά (θραύσματα λαβών, οψιδιανού, σχιστολίθων, γαλακτόχρου χαλαζία) μέσα σε ψαμμιτικής υφής πορώδη μάζα. Όλα τα πετρώματα της περιοχής (P3) είναι πλούσια σε απολιθώματα θαλάσσιων οργανισμών (δίθυρα, γαστερόποδα, καρκινοειδή, ψάρια, αχινοί και δίθυρα του είδους terebratula). Μορφές burrows σε στρώματα του παλαιού πυθμένα παράκτιας θάλασσας και άλλα βιοδηλωτικά ίχνη είναι εμφανή, τόσο στους διατομίτες όσο και σε όλη τη στρωματογραφική κολώνα που έχει Πλειο-Πλειστοκαινική ηλικία.
Το πάχος των διατομιτών και των κισσηρωδών τόφφων ξεπερνά τα 100 μέτρα. Η φάση απόθεσης των διατομιτών, με βάση το μικροπαλαιοντολογικό τους περιεχόμενο, αντικατοπτρίζει βαθύ, θαλάσσιο περιβάλλον.
Μέχρι το Σαρακήνικο, η σειρά των στρωμάτων είναι ίδια: εναλλαγές διατομιτών, κισσηρωδών τόφφων, υποκίτρινων απολιθωματοφόρων ασβεστόλιθων. Σε ασυμφωνία συναντάται ένα καφέ/γαιώδες στρώμα με πάχος από λίγα εκατοστά μέχρι μερικά μέτρα. Ο ορίζοντας αυτός είναι γεωλογικά πρόσφατος και αποτελείται από παλαιοεδάφη με λευκές απολιθωμένες ρίζες πάχους μέχρι 5-7 εκ. και ορατού μήκους μέχρι 1 μ. (P4). Η οργανική ύλη έχει αντικατασταθεί από λεπτόκοκκο ασβεστίτη.
Φτάνοντας στο Σαρακήνικο, θα δείτε ένα από τα πιο χαρακτηριστικά τοπία της Μήλου στη βόρεια ακτή του νησιού. Τα ηφαιστειακής προέλευσης κατάλευκα βράχια που σχηματίζουν μικρές και μεγάλες σπηλιές μέσα στη θάλασσα αντανακλούν το φως του ήλιου την ημέρα και του φεγγαριού τη νύχτα, δημιουργώντας εντύπωση σεληνιακού τοπίου. Ο κόλπος με τη μικρή αμμουδιά στο μυχό του προσφέρει ανάπαυλα στο μάτι από την εκτυφλωτική λευκότητα του τοπίου, που εντείνεται από την έλλειψη πράσινου στη γύρω περιοχή. Το Σαρακήνικο πιθανώς οφείλει το όνομά του στους Σαρακηνούς πειρατές που λυμαίνονταν το Αιγαίο. Δεν έχουμε όμως πληροφορίες για Σαρακηνούς πειρατές στο Σαρακήνικο.
Tο νερό της βροχής που κυλά στο φαράγγι προς τη θάλασσα, ανάμεσα στους άσπρους μαλακούς βράχους, έχει σμιλέψει την κοίτη με τρόπο θαυμαστό. Tα περίπλοκα νεροφαγώματα αποτελούν απολαυστικό αξιοθέατο για όσους αποφασίσουν να περπατήσουν, όμως με κάποια δυσκολία, συχνά, στο βάθος της μικρής χαράδρας. Eίναι η κρυμμένη ομορφιά του Σαρακήνικου που οι ναύτες του γαλλικού θωρηκτού «Gaulois» του Aγγλογαλλικού Στόλου, που ναυλοχούσε στη Mήλο κατά τον A’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχαν επαινέσει. Για το λόγο αυτό είχαν βαφτίσει την περιοχή «Plage Gaulois». Απόκοσμη ομορφιά, λευκό φόντο και μπλε της θάλασσας συνθέτουν αρμονικά αυτή την πανέμορφη γεωλογική ιδιομορφία, στολίζοντας τη Μήλο με έναν ακόμα φυσικό θησαυρό.
Από την ακτή του Σαρακήνικου ανηφορίζετε στο μονοπάτι που οδηγεί με νότια κατεύθυνση στο χώρο του πάρκινγκ και τη στάση του λεωφορείου, για να επιστρέψετε στη βάση σας.
Δείτε το χάρτη.